eFilatelija

Početna ⋙ Godišnja izdanja 2014 ⋙Evropa CEPT - nacionalni muzički instrumenti⋙ Evropa CEPT - nacionalni muzički instrumenti - FDC

5 23050000 23050006 Evropa CEPT - nacionalni muzički instrumenti - FDC

Datum izdanja:	25.04.2014.
Kategorija:	Godišnja izdanja 2014
Masa:	0,0000 kg
Šifra artikla:	23050006
Bar kod:	447
Dostupnost:	Dostupno svugdje
Pregledan:	10498

Količina:

Dostupno
Cijena:
5,00 KM

Opis artikla:

Gusle 

Tradicionalni gudački žičani instrument koji je najčešće služio za pratnju epskih pjesama. To je instrument dinarske oblasti (BiH, Crna Gora i Hrvatska),  Srbije, pojavljuje se na Кosovu kod Srba pa donekle i kod Albanaca.  Izrađene su obično iz jednog komada drveta-javora i sastoje se od sljedećih dijelova: glava koja je izrađivana  u obliku životinjske glave (konj, divokoza, zmija) ili ljudska figura (narodni junaci), vrat koji nema pragova, karlica, zdjelasto udubljenje preko kojeg se razapinje štavljena koža (ovčija, janjeća), glasnice su rupice na razapetoj koži kojih ima od 5 do 10 koje služe da se dobije bolji zvuk, zatim čivija koja služi za zatezanje strune, kobilica preko koje prelazi struna iznad razapete kože, dugme koje služi da se struna pričvrsti u donjem dijelu, struna koja je zategnuta od glave do dugmeta, i gudalo koje je pravljeno od drveta lučnog izleda gdje je razapeto oko 40-ak konjskih struna. Ugađaju se (štimuju) prema glasu pjevača. Zvuk se dobija tako što se gudalo povlači po zategnutim žicama proizvodeći oštar i dramatičan zvuk. Gusle daljim porijeklom potiču iz srednje Azije. Gusle su igrale važnu ulogu u istoriji srpske epske poezije budući da su guslari - narodni pjevači, opjevali događaje iz nacionalne istorije vijekovima. 
Dvojnice
Dvojnice su narodni duvački instrument iz grupe labijalnih svirala sa bridom. To su, ustvari, dvije sastavljene cijevi iste dužine izbušene paralelno. Svaka cijev ima svoju rupu glasnicu i pisak. Rupice za sviranje bušene su tako da na jednoj cijevi imaju probušene četiri rupice a na drugoj tri. Broj rupica zavisi odakle instrument potiče, tako da dvojnice iz Bosne i donekle Hrvatske imaju četiri rupice na desnoj strani a tri na lijevoj, dok kod Hercegovačkih i Srbijanskih je obrnuto. Svirka na dvojnicama uvijek je dvoglasna, najčešće u tercama. Maksimalno se izvodi do šest tonova pojedine oktave. Dvojnice se najčešće prave od drveta šljive. Izrađuju se u raznim veličinama od 20 do 40 cm. Izrazit su pastirski solistički instrument mada se svirao na sijelima i prelima. Često se koristio kao pratnja narodnim igrama sve dok ga nije potisnula harmonika. 

Autori: mr Božidar Došenović i Nebojša Đumić
Stručna saradnja: mr Sanja Pupac, kustos etnomuzikolog, Muzej Republike Srpske 
Izdavač: Pošte Srpske a.d.Banja Luka