eFilatelija

Početna ⋙ Godišnja izdanja 2014 ⋙Arheološko nalazište Donja Dolina⋙ Arheološko nalazište Donja Dolina - FDC

5 23140000 23140004 Arheološko nalazište Donja Dolina - FDC

Datum izdanja:	20.11.2014.
Kategorija:	Godišnja izdanja 2014
Masa:	0,0000 kg
Šifra artikla:	23140004
Bar kod:	480
Dostupnost:	Dostupno svugdje
Pregledan:	9913

Količina:

Dostupno
Cijena:
4,60 KM

Opis artikla:

Izbor arheoloških eksponata iz Muzeja Republike Srpske kao kandidata za izradu poštanske marke u skladu je sa kontekstom izložbe Vijek arheoloških istraživanja lokaliteta Donja Dolina i višedecenijski zaborav... , čije otvaranje se očekuje tokom 2015. godine. Interesovanje za Donju Dolinu, kod Gradiške, otpočinje 1896. godine zahvaljujući slučajnom otkriću bronzanog šljema na Gredi sa nekropolom. Dosadašnja istraživanja pokazuju da je riječ o kompleksu nalazišta u arealu Donje Doline: Starijeg naselja iz poznog bronzanog doba, te Gradine sa starijom (sojeničko naselje) i mlađom fazom željeznog doba (ravničarsko naselje). Nalazi iz naselja i grobova ukazuju da je Donja Dolina predstavljala značajan privredni i trgovački centar, koji je svoj zenit dosegao tek po osnivanju sojeničkog naselja na Gradini, krajem VIII i početkom VII v. st. e.  
Starije naselje, izgrađeno na gredama obale Save, između Donje i Gornje Doline, pripisano je nosiocima kulture polja sa urnama, odnosno, stanovništvu čiji je kontinuitet življenja ovdje dokumentovan između 1200. do 800. g. st. e. Bronzani mač, koji predstavlja slučajni nalaz iz ovog perioda, moguće je da potiče upravo sa ovog višeslojnog lokaliteta. S obzirom na dimenzije (49 cm) i oblik pripada kratkim mačevima sa jabučastim balčakom, ukrašenim pravougaonim perforacijama, a dvosjeklo sječivo ojačano je duž ivičnog i centralnog dijela uzanim plastičnim rebrima. 
Učestale poplave na ovom području vjerovatno su uzrokovale izgradnju novog naselja, čiji su ostaci konstatovani istočnije, u najnižim slojevima na Gradini. Mlađe naselje, najprije sojeničkog, kasnije ravničarskog tipa, kao i njemu pripadajuća nekropola na Gredi, pokazuju kontinuiranu naseljenost i sahranjivanje od 800/750. do I. v. st. e. autohtonog stanovništva, južnopanoskog plemena Oserijata. U grobovima ove nekropole otkrivena su brojna željezna koplja, među kojima i tri primjerka iz starijeg željeznog doba, sa bodilom (šiljati vrhovi) i bez očuvanog kopljišta (drvena drška). Ova tri, djelimično očuvana, listoidna željezna koplja  tipološki su različita: koplje sa širim bodilom i izrazitim centralnim rebrom, koplje sa užim bodilom i centralnim rebrom i koplje sa užim bodilom, bez rebra. Iz ravničarskog naselja potiče keramička posuda, datovana u mlađe željezno doba i pripisana luksuznijim posudama sa crno pečenom i uglačanom površinom, koja tipološki odgovara poluloptastim šoljama ili peharima sa jednom drškom, ukrašenom životinjskim protomima (roščići).

Autori: mr Božidar Došenović i Nebojša Đumić
Stručna saradnja: mr Slavica Arsenijević, viši kustos arheolog, Muzej Republike Srpske
Izdavač: Pošte Srpske a.d. Banja Luka