eFilatelija

Početna ⋙ Godišnja izdanja 2025 ⋙ 150 godina Hercegovačkog ustanka⋙ 150 godina Hercegovackog ustanka - FDC

5 34070000 34070003 150 godina Hercegovackog ustanka - FDC

Datum izdanja:	19.06.2025.
Kategorija:	Godišnja izdanja 2025
Masa:	0,0000 kg
Šifra artikla:	34070003
Bar kod:	2291
Dostupnost:	Dostupno svugdje
Pregledan:	3323

Količina:

Dostupno
Cijena:
4,00 KM

Opis artikla:

U dugoj istoriji Hercegovine, među brojnim ustancima i bunama tokom vijekova, izdvaja se događaj nazvan Hercegovački ustanak, poznat i kao Nevesinjska puška. Datumski se  najčešće vezuje za 9. jul 1875. godine, kada je kod Krekova, na domaku Nevesinjskog Polja došlo do prve veće borbe između srpskih ustanika i turske vojske, a koja se ubrzo proširila na cijelu Bosnu i Hercegovinu. Ustanike su podržale, oružjem i dobrovoljcima, Kneževina Crna Gora i Srbija što je dovelo do otpočinjanja Srpsko-turskog rata. Nevesinjska puška, međutim, ima i svoje znatno šire istorijsko značenje – ona označava početak jedne velike balkanske i međunarodne krize tzv. Velike istočne krize 1875-1878. koja predstavlja važnu prekretnicu u istoriji srpskog nacionalnog pokreta i Jugoistočne Evrope u cjelini. Pod Velikom istočnom krizom, podrazumijeva se povlačenje Turske sa Balkana i borba oko njenog nasljeđa, a Nevesinje je bilo ognjište toga pokreta.
Nesporno je da su socijalne i političke prilike među osnovnim uzrocima ovog ustanka. Osmansko carstvo pritisnuto dugovima uvodilo je nove poreze i povećavalo stare, a zloupotrebe prilikom naplata poreza bile su redovna pojava. Seljak je, pod osmanskom vlašću, imao otežane uslove života. Živio je nepravedno i nesigurno te pritisnut svim mogućim nedaćama stupa u borbu s državom koja je za njega označavala i porobljivača i eksploatatora, tražeći svoju ekonomsku i političku slobodu. Posljedica ustanka i ratova koji su vođeni protiv Osmanske imperije bio je Berlinski kongres (1878) na kome su Crna Gora i Srbija dobile nezavisnost i teritorijalna proširenja, a Austrougarska preuzima okupaciju Bosne i Hercegovine na 30 godina. 
Viši istorijski smisao ustanka sastoji se u tome što je borba za slobodnu zemlju značila borbu za nacionalnu državu. Može se, štaviše, slobodno reći da u cijeloj istoriji svijeta nema primjera da se manji broj ljudi borio duže vrijeme pod težim okolnostima protiv većeg broja neprijatelja, nego što je bio slučaj u ovom ustanku. Period od 1875-1878. godine smatra se istorijskim dostignućem Nevesinjske puške, ogleda se u veličini rodoljubive energije i  po sveopštem zanosu, u psihologiji srpske mase ovaj ustanak je još uvijek bez paralele, te je kao takav trebao biti nadahnuće potonjim pokoljenjima.