Motiv: Mileva Maric Кataloški broj: 1011 Zupčanje: 13 3/4 Nominalna vrijednost: 2,00 КM Tiraž: 8 000

Motiv: Djura Danicic Кataloški broj: 1012 Zupčanje: 13 3/4 Nominalna vrijednost: 2,00 КM Tiraž: 8 000

Naziv izdanja: Poznate ličnosti Datum izdanja: 05.11.2025. Autor: Danijela Popović Vrsta izdanja: prigodno Tehnika štampanja: višebojni ofset Šalterski tabak: 9 Papir: muflep 100g Štamparija: Blicdruk, Sarajevo

Naziv izdanja: Poznate ličnosti Datum izdanja: 05.11.2025. Autor: Danijela Popović Vrsta izdanja: prigodno Tehnika štampanja: višebojni ofset Šalterski tabak: 9 Papir: muflep 100g Štamparija: Blicdruk, Sarajevo

Đura Daničić bio je srpski filolog, jezikoslovac i jedan od najvažnijih saradnika Vuka Karadžića u reformi srpskog jezika. Rođen je u Novom Sadu kao Đorđe Popović, a pseudonim „Daničić“ uzeo je prema narodnom junaku. Prve škole učio je u Novom Sadu i Požunu, a pravne nauke u Pešti i Beču. Školovao se, uglavnom, na mađarskom, njemačkom i latinskom jeziku. U Požunu je stekao znanje i slovačkog, poljskog, češkog i ruskog jezika i već tada počinje da prevodi. Za vrijeme studija materijalno su mu pomagali knez Mihailo Obrenović i Jovan Gavrilović. Godine 1856. postao je bibliotekar Narodne biblioteke u Beogradu i sekretar Društva srpske slovesnosti, a 1859. profesor Liceja (Velike škole). Godine 1865. ostavio je profesuru, i na kratko vrijeme postao činovnik Uprave pošta, a 1866. odlazi u Zagreb za sekretara tada osnovane Jugoslovenske akademije. Godine 1873. se vratio na katedru srpskog jezika u Veliku školu u Beogradu, predajući u njoj do 1877 godine. Kao veliki pobornik Vukove jezičke reforme Daničić je svojim radovima naučno obrazlagao i branio stav da se srpski književni jezik mora temeljiti na naĐura Daničić bio je srpski filolog, jezikoslovac i jedan od najvažnijih saradnika Vuka Karadžića u reformi srpskog jezika. Rođen je u Novom Sadu kao Đorđe Popović, a pseudonim „Daničić“ uzeo je prema narodnom junaku. Prve škole učio je u Novom Sadu i Požunu, a pravne nauke u Pešti i Beču. Školovao se, uglavnom, na mađarskom, njemačkom i latinskom jeziku. U Požunu je stekao znanje i slovačkog, poljskog, češkog i ruskog jezika i već tada počinje da prevodi. Za vrijeme studija materijalno su mu pomagali knez Mihailo Obrenović i Jovan Gavrilović. Godine 1856. postao je bibliotekar Narodne biblioteke u Beogradu i sekretar Društva srpske slovesnosti, a 1859. profesor Liceja (Velike škole). Godine 1865. ostavio je profesuru, i na kratko vrijeme postao činovnik Uprave pošta, a 1866. odlazi u Zagreb za sekretara tada osnovane Jugoslovenske akademije. Godine 1873. se vratio na katedru srpskog jezika u Veliku školu u Beogradu, predajući u njoj do 1877 godine. Kao veliki pobornik Vukove jezičke reforme Daničić je svojim radovima naučno obrazlagao i branio stav da se srpski književni jezik mora temeljiti na narodnom govoru. Bio je među prvima koji su srpski jezik i književnost posmatrali kao predmet ozbiljne naučne analize, uvodeći metode filologije i lingvistike. Jedno od njegovih najznačajnijih djela, sa samo 22 godine, jeste studija „Rat za srpski jezik i pravopis“ u kojoj je argumentovano branio Vukove stavove od kritičara koji su se protivili uvođenju narodnog jezika u književnost. Prevodi Starog zavjeta na narodnom jeziku i njegova lingvistička djela imala su ogroman uticaj na srpsku kulturu. Gotovo da nema oblasti u jeziku kojom se Daničić nije bavio - pisao je naučne radove iz istorije jezika, leksikografije, akcentologije, sintakse, a istraživao je i objavljivao staru srpsku književnost... rodnom govoru. Bio je među prvima koji su srpski jezik i književnost posmatrali kao predmet ozbiljne naučne analize, uvodeći metode filologije i lingvistike. Jedno od njegovih najznačajnijih djela, sa samo 22 godine, jeste studija „Rat za srpski jezik i pravopis“ u kojoj je argumentovano branio Vukove stavove od kritičara koji su se protivili uvođenju narodnog jezika u književnost. Prevodi Starog zavjeta na narodnom jeziku i njegova lingvistička djela imala su ogroman uticaj na srpsku kulturu. Gotovo da nema oblasti u jeziku kojom se Daničić nije bavio - pisao je naučne radove iz istorije jezika, leksikografije, akcentologije, sintakse, a istraživao je i objavljivao staru srpsku književnost...

Mileva Marić Ajnštajn bila je jedna od prvih žena koje su se upisale na prestižni Politehnički institut u Cirihu, gdje je krajem 19. vijeka studirala fiziku i matematiku – u vremenu kada žene gotovo uopšte nisu imale pristup visokom obrazovanju. Rođena je 1875. godine u Titelu i od rane mladosti pokazivala je izuzetan dar za prirodne nauke. Njeni nastavnici i porodica rano su uočili njen talenat, a otac joj je pružio snažnu podršku u namjeri da se školovanje nastavi, što je u to vrijeme bilo veoma rijetko za djevojčice. Na studijama u Cirihu upoznala je mladog Alberta Ajnštajna, sa kojim je razvila blisku emotivnu i intelektualnu vezu. Njihova ljubav kasnije je prerasla u brak, a zajedno su imali troje dece. Iako ne postoje konačni dokazi o stepenu njenog učešća u Ajnštajnovim ranim radovima, mnogi istoričari nauke i danas raspravljaju o tome da li je i koliko doprinijela njegovim ključnim teorijama, uključujući i teoriju relativnosti. Milevin život obilježili su lični i profesionalni izazovi. Napustila je naučnu karijeru nakon braka, suočena sa društvenim očekivanjima tog doba. Njen brak sa Ajnštajnom se raspao, a ona je kasnije živjela povučeno u Cirihu, brinući o sinovima, od kojih je jedan patio od teškog mentalnog oboljenja. Danas se Mileva Marić sve više prepoznaje kao pionirka u svijetu nauke i simbol borbe žena za ravnopravnost u obrazovanju i naučnom radu. Njena priča služi kao podsjetnik na mnoge žene čiji je doprinos nauci dugo ostao u sjenci njihovih poznatijih muških kolega.