05.11.2018.
Ove godine, navršava se punih 75 godina od velikih bitaka na Neretvi i Sutjesci, te Pošte Srpske ovom poštanskom markom odaju počast mnogobrojnim žrtvama proteklog rata..
Bitka na Neretvi, Bitka za ranjenike ili Četvrta neprijateljska ofanziva je naziv koji u širem smislu pokriva osovinske operacije Vajs I i Vajs II, operaciju JVuO (Jugoslovenska vojska u otadžbini) za uništenje NOVJ (Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije) uz sadejstvo Italijana, kao i ofanzivu NOVJ u slivu Neretve i zatim u istočnoj Hercegovini u periodu od 20. januara do 1. aprila 1943. Jedan od uobičajenih naziva, je i bitka za ranjenike, jer je sticajem operativnih okolnosti Glavna operativna grupa Vrhovnog štaba NOVJ bila prinuđena da sa sobom vodi i Centralnu bolnicu, što je dovelo do niza dramatičnih bitaka za spas ranjenika. Bitka je okončana jasnom pobjedom NOVJ, koja je uspjela da ostvari suštinu svog ofanzivnog plana.
Bitka na Sutjesci ili Peta neprijateljska ofanziva, je naziv koji je u jugoslovenskoj istoriografiji odomaćen naziv za operacije Švarc (nem. Schwarz, „crno“) njemačkih trupa u ljeto 1943. godine. Cilj ove operacije bilo je razbijanje grupa otpora, kako aktuelnog, tako i potencijalnog, i čvrsto posjedanje jadranskog zaleđa, što je dobilo na važnosti nastupanjem Saveznika u Sredozemlju. Snage NOVJ našle su se zatvorene na malom prostoru, neprekidno tučene koncentrisanim artiljerijskim i vazduhoplovnim snagama. One su pretrpele velike gubitke, ali su dokazale svoju borbenu čvrstinu i uspjele da probiju obruč i pređu u protivofanzivu u istočnoj Bosni. Ovo je bila nesumnjivo, i po obimu i po broju poginulih vojnika, najveća do tada preduzeta operacija na prostoru Jugoslavije.
Ovaj niz operacija („Vajs I“, „Vajs II“ i „Švarc“) predstavlja prelaz između gonjenja gerilskih grupa, što je bio preovlađujući oblik dejstava 1941. i 1942, i otvorenog manevarskog rata, koji je nastupio dolaskom Druge oklopne armije na teritoriju Jugoslavije avgusta 1943. godine.
Ove bitke postale su simboli izuzetnog požrtvovanja našeg naroda, hrabrosti i moralne čvrstine u najtežim iskušenjeima.
Autor: Nebojša Đumić
Izdavač: Pošte Srpske a.d. Banjaluka